Strategy

သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ နာမည္ေက်ာ္ၾကား အထင္အရွားရွိခဲ့တဲ့ စစ္မဟာဗ်ဴဟာပညာရွင္မ်ားက မဟာဗ်ဴဟာ (strategy) ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖံုဖံု အဓိပၸါယ္ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ တရုတ္စစ္မဟာဗ်ဴဟာ ပညာရွင္ ဆြန္ဇုက မဟာဗ်ဴဟာကို တိုက္ပြဲမဆင္ႏြဲလိုက္ရဘဲ ရန္သူကိုအညံ့ခံေစကာ မိမိေအာင္ပြဲခံ ႏိုင္ေလာက္သည့္ စိတ္ပိုင္းႏွင့္ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အားသာခ်က္မ်ားကို ဖန္တီးရယူထိန္းသိမ္းထားႏိုင္မႈ ဆိုသည့္သေဘာ တင္ျပခဲ့သည္။ စစ္ဘုရင္ နပိုလီယံရဲ႕ ဦးစီးအရာရွိလုပ္ခဲ့ဘူးသူ ဂ်ိဳမီနီ (Antoine-Henri de Jomini) ကေတာ့ မဟာဗ်ဴဟာ ဆိုသည္မွာ ေျမပံုေပၚတြင္ စစ္ဆင္ႏြဲျခင္း (making war on the map) ဟုဆိုေလသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဆိုရေသာ္ စစ္ေျမျပင္တြင္ မိမိအသာစီးရရွိေနေစရန္ ေတြးဆစစ္ကစားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ကမၻာေက်ာ္စစ္ပညာရွင္ျဖစ္သည့္ ကေလာ့ဇ၀ရွ္ (Carl von Clausewitz) ကေတာ့ နည္းဗ်ဴဟာ (tactic) နဲ႔ မဟာဗ်ဳဟာ (strategy)
ကိုခြဲျခားျပၿပီး နည္းဗ်ဴဟာဆိုသည္မွာ ထိေတြ႔တိုက္ပြဲစဥ္တြင္ ေအာင္ပြဲရရန္အတြက္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားအား ကိုင္တြယ္အသံုးျပဳျခင္းဟုဆိုကာ မဟာဗ်ဴဟာ ဆိုသည္မွာ စစ္ပြဲ၏ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေပါက္ေျမာက္ေအာင္ျမင္ေစရန္အတြက္ ထိေတြ႔တိုက္ပြဲျဖစ္စဥ္မ်ားကို အသံုးျပဳျခင္း ဟုဆိုေလသည္။ ဂ်ာမန္ စစ္သူႀကီးတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ေမာ္လခဲ (Helmuth von Moltke) ကေတာ့ မဟာဗ်ဳဟာကို ေအာင္ပြဲရရွိသည္အထိ စစ္ပြဲ၏ေျပာင္းလဲေနေသာ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို မိမိအက်ိဴးအျမတ္ရရွိေအာင္ လိုက္ေလွ်ာညီေထြရွိေစျခင္း (opportunely adapting to war's changing circumstances until victory is achieved) လို႔ဆိုပါတယ္။ ၿဗိတိသွ် မဟာဗ်ဴဟာပညာရွင္ လစ္ဒယ္ဟတ္ (Basil Liddell Hart) ကေတာ့ မူ၀ါဒရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ရန္အတြက္ စစ္ေရးဆိုင္ရာအရင္းအျမစ္မ်ားကို ျဖန္႔ခြဲအသံုးခ်သည့္ အတတ္ပညာ (the art of distributing and applying military means to fulfill the ends of policy) လို႔ဆိုပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ၿဗိတိသွ် မဟာဗ်ဴဟာရွင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေလာရင့္ဖရီမင္ (Lawrence Freedman) ကေတာ့ မဟာဗ်ဴဟာကို ပါ၀ါစြမ္းပကားမ်ားျဖစ္ထြန္းေစသည့္ အတတ္ပညာ (the art of generating power) ဟုဖြင့္ဆိုခဲ့သည္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ မဟာဗ်ဴဟာပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ေကာ္လင္းဂေရး (Colin Gray) ကေတာ့ မဟာဗ်ဴဟာ ဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ စစ္ေရးဆိုင္ရာအရင္းအျမစ္မ်ားကို ေပါင္းကူးေပးသည့္ တံတားတစ္စင္း (a bridge linking political aims and military means) လို႔တင္စားထားပါတယ္။ မဟာဗ်ဴဟာ (strategy) ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရဟာ ၈ရာစုေခတ္ ေခါမေ၀ါဟာရ ျဖစ္တဲ့ stratēgía ကဆင္းသက္လာတာပါ။ ဒီေနရာမွာ stratēgía ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကိုက စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔၏အတတ္ပညာ ဆိုသည့္ သေဘာပါ၀င္လွ်က္ရွိပါတယ္။ ေခါမေ၀ါဟာရျဖစ္တဲ့ stratēgía ဟာလည္း သူ႔ထက္ေရွးက်တဲ့ ေခါမေ၀ါဟာရ ၂ခုကေနေပါင္းစည္းၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတာပါ။ ပထမတစ္ခုက streategike episteme လို႔ေခၚတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား၏သုတပညာ (generals' knowledge) ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ strategon sophia လို႔ေခၚတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား၏ ဥာဏ္အေျမွာ္အျမင္ (generals' wisdom) တို႔ဘဲျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ေခါမေ၀ါဟာရျဖစ္တဲ့ stratēgía ဆိုတာဟာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား၏ ဓမၼဓိ႒ာန္က်ေသာသုတပညာ (objective knowledge) နဲ႔ ပုဂၢလဓိ႒ာန္က်ေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ (subjective skill) တို႔ေပါင္းစည္းထားျခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ မ်က္ေမွက္ေခတ္မွာ မဟာဗ်ဴဟာ (strategy) ဆိုတာကို စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား၏အတတ္ပညာ (the art of the generals) လို႔ အတိုခ်ဳပ္ အလြယ္ေျပာေလ့ ရွိၾကပါတယ္။
3.22.2017