China's Policies on Asia-Pacific Security Cooperation

ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၁ ဇန္န၀ါရီ ၂၀၁၇ မွာ တရုတ္ႏိုင္ငံက ထုတ္ျပန္တဲ့ China's Policies on Asia-Pacific Security Cooperation ဆိုတဲ့ စကၠဴျဖဴစာတမ္း (white paper) ကို ဖတ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ အရင္က ဆိုဗီယက္ႀကီး လုပ္ခဲ့တာကို သြားသတိရမိတယ္။ ၁၉၆၉ခုႏွစ္ ဇြန္လဆန္းမွာ ထိုစဥ္က ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အႀကီးအကဲ Brezhnev က Asian Collective Security (အာရွစုေပါင္းလံုၿခံဳေရး) ဆိုတဲ့ အဆိုတစ္ခု ျပဳခဲ့ဘူးတယ္။ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕ကေတာ့ စစ္ေအးေခတ္ ပံုရိပ္ဆိုးဆိုး အေဖၚခံထားရတဲ့ ဆိုဗီယက္ပံုရိပ္ကို ေျပာင္းလဲျပစ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ပံုရတယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ ဆိုဗီယက္က အဆိုျပဳခဲ့တဲ့ ဒီ collective security ဆိုတာဟာ to destroy Cold-War stereotypes of the Soviet Union as a menace and to demonstrate that cooperation with the Soviet leadership was indeed possible ဆိုၿပီး ပညာရွင္တစ္ဦးက ဆိုပါတယ္။

အခု တရုတ္က ထုတ္ျပန္တဲ့ ဒီစကၠဴျဖဴစာတမ္းဟာ ေဒၚနယ္တရမ့္ အေမရိကန္သမၼတရာထူး လက္မခံမီ ရက္ပိုင္းအလိုမွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ ဒီၾကားထဲမွာလည္း အေမရိကန္-တရုတ္ ဆက္ဆံေရးတင္းမာလာမည့္ လကၡဏာေတြက ရွိေနတယ္။ စင္ကာပူနဲ႔လည္း ျပႆနာေတြ ဆက္တိုက္တက္ေနတယ္။ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္မွာလည္း တရုတ္က ပိုပိုၿပီး ေျခဆန္႔လက္ဆန္႔လုပ္လာေနတယ္ ဆိုတာေျပာေနၾကတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္ေနတယ္။ အာရွပစိဖိတ္လံုၿခံဳေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအေပၚထားရွိတဲ့ တရုတ္ရဲ႔ သေဘာထားကေတာ့ - (၁) အစိုးရအခ်င္းခ်င္းဆက္ဆံေရး (state-to-state relations) အတြက္ အေျခခံက်အေလးပါတဲ့ စီးပြားေရးအက်ိဳးစီးပြားေတြ တစ္ထပ္တည္းက်ေစၿပီး ေဒသတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးအတြက္ ခိုင္မာတဲ့ စီးပြားေရး အေျခခံတည္ေဆာင္ျခင္း (၂) တန္းတူရည္တူဆက္ဆံမႈကို အေျခခံၿပီး အဓိကအင္အားႏိုင္ငံမ်ား (major powers) အၾကားဆက္ဆံရာတြင္ တစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ မဟာဗ်ဳဟာရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား (strategic intentions) ကိုတစ္ႏိုင္ငံက ဓမၼဓိ႒န္က်က် နဲ႔ ယထာဘူတက်က် (objective and rational manner) ျဖင့္ခ်ဥ္းကပ္ျခင္း၊ စစ္ေအးေခတ္ စိတ္ေနစိတ္ထား (cold war mentality) ကို ဆန္႔က်င္ျခင္း၊ တစ္ႏိုင္ငံ၏ တရား၀င္ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္အေရးထားမႈမ်ား (legitimate interests and concerns)ကို ေလးစားမႈရွိျခင္း - ႏိုင္ငံငယ္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံလတ္မ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားအၾကား ဘက္လိုက္ရပ္တည္မႈကင္းသင့္သည္ (small and medium-sized countries need not and should not take sides among big countries)၊ ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ စစ္မဟာမိတ္ျပဳျခင္းထက္ မိတ္ဖက္ျပဳျခင္း (partnerships rather than alliances) လုပ္သင့္သည္၊ အျပန္အလွန္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစႏိုင္သည့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို အေျခခံေသာ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးပံုစံသစ္ (new model of international relations centered on mutually beneficial cooperation) ေဖၚထုတ္ျခင္း၊ - ဒီေနရာမွာ တရုတ္က မဲေခါင္ေဒသ၊ အာဆီယံေဒသ၊ အာရွပစိဖိတ္ေဒသ ဆိုၿပီး အလႊာသံုးလႊာထားၿပီး သူ႔ရဲ႔ sphere of interest ကို သတ္မွတ္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ (၃) တစ္ကိုယ္ေတာ္၀ါဒကိုဆန္႔က်င္ၿပီး ႏိုင္ငံစံု၀ါဒကိုက်င့္သံုးျခင္း (oppose unilateralism and support multilateralism)၊ (၄) စည္းမ်ဥ္းဥပေဒထူေတာင္ေရးကို အားေပးျခင္း (promote rule-setting) - ဒီေနရာမွာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ဥပေဒဟာ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒအျဖစ္ အလိုအေလွ်ာက္ ျဖစ္မလာသင့္ဘူး ဆိုတာရယ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ ေအာက္ကေန ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ တရား၀င္အခြင့္အေရးနဲ႔အက်ိဳးစီးပြားကို ခ်ိဳးေဖာက္မေႏွာင့္ယွက္သင့္ဘူး ဆိုတာပါ ေျပာလာတယ္။ တစ္ခါ အႏိၵယ၊ ျမန္မာတို႔နဲ႔ ပူးတြဲေဖၚေဆာင္ခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးမူ(၅)ခ်က္ဟာ rule of law in international relations အတြက္အေရးပါေၾကာင္း ေဖၚျပထားတယ္။ (၅) စစ္ဖက္အျပန္အလွန္ [ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔မ်ား] ဖလွယ္ေရးႏွင့္ စစ္ဖက္ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္း (Military exchange and military confidence building) (၆) ပဋိပကၡႏွင့္ သေဘာထားကြဲလြဲမႈမ်ားကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အေျဖရွာျခင္း - တို႔ပါပါတယ္။ တရုတ္ရဲ႔ security vision for the Asia-Pacific Region ကေတာ့ - common, comprehensive, cooperative and sustainable security ပါတဲ့။ common security ကေတာ့ ၂ဦး၂ဖက္ရဲ႔ လံုၿခံဳေရးကို အာမခံထားတာပါ။ (ဒါကို ဥေရာပမွာ ၁၉၇၀ျပည့္ႏွစ္မ်ားအေႏွာင္းပိုင္းမွာ က်င့္သံုးခဲ့ပါတယ္) comprehensive security ကေတာ့ သမားရိုးက်ေရာ သမားရိုးက်မဟုတ္တဲ့ လံုၿခံဳေရးကိစၥမ်ားကိုပါ စဥ္းစားတဲ့သေဘာပါ။ cooperative security ကေတာ့ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျခင္းနဲ႔ ေဒသတစ္ခုလံုး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးျခင္းနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း (dialogue and cooperation) ကို အေျခခံမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာပါ။ sustainable security ကေတာ့ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔လံုၿခံဳမႈကို တာရွည္ခံလံုၿခံဳမႈအတြက္ (both development and security to realize durable security) ေဆာင္ရြက္ရန္ ျဖစ္တယ္။ regional security framework အေနနဲ႔ကေတာ့ - (၁) အလႊာစံု၊ဘက္စံု၊ အမ်ိဳးစံု (multi-layered, comprehensive and diversified) (၂) ဗဟု၀င္ရိုးျဖစ္လာသည္ႏွင့္အညီ ဘံုအက်ိဳဳးစီးပြားအတြက္ ႏိုင္ငံအားလံုး တန္းတူရည္တူ ပါ၀င္ျခင္း (participation of all countries based on equality for a common cause as multi-polarity is becoming a global trend) (၃) အားလံုးသေဘာတူမႈကိုအေျခခံျခင္း (consensus base) (၄) ေဒသဆိုင္ရာ လံုၿခံဳေရးမူေဘာင္နွင့္ ေဒသဆိုင္ရာစီးပြားေရးမူေဘာင္ အတူတကြ တစ္ၿပိဳင္တည္းေဖၚေဆာင္ျခင္း (parallel development of regional security framework and regional economic framework) ဆိုၿပီးတင္ျပထားပါတယ္။ ဒီစကၠဴျဖဴစာတမ္းမွာ - China's relations with Other Asia-Pacific Countries၊ China's Positions and Views on Regional Hotspot Issues၊ China's Participation in Major Multilateral Mechanisms in the Asia-Pacific Region နဲ႔ China's Participation in Regional Non-Traditional Security Cooperation ဆိုတဲ့ အခန္းေတြ ပါပါတယ္။ maritime cooperation နဲ႔ maritime security ကို အေတာ္အေလးထားေရးထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ Nansha Islands ေတြဟာ အျငင္းပြား ဖြယ္ရာမရွိေသာ တရုတ္အခ်ဳပ္အျခာသက္ေရာက္ေျမ ဆိုတာရယ္၊ ဂ်ပန္နဲ႔ အျငင္းပြားေနတဲ့ Diaoyu ကၽြန္းဟာ တရုတ္ပိုင္ဆိုတာကို အတိအလင္း ေၾကညာထားတာေတြ႔ရတယ္။ Multilateral Mechanisms in the Asia-Pacific Region မွာပါတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း (၉)ခုမွာ (၅)ခုဟာ အာဆီယံနဲ႔ပါတ္သက္ပါတယ္။ Lancang-Mekong Cooperation (LMC) နဲ႔ Shanghai Cooperation Organization (SCO) ကေတာ့ တရုတ္ရဲ႕ အနီးအိမ္နီးခ်င္းေသးမွာ ျဖန္က်က္ထားတဲ့ တရုတ္ဦးေဆာင္ဦးရြက္လုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြေပါ့။ စာတမ္းမွာ တရုတ္ရဲ႕ One Road One Belt (OROB)ရယ္၊ Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB) ရယ္၊ Silk Road Fund ရယ္မွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ဖို႔လဲ တိုက္တြန္းပါတယ္။ အဆံုးမွာေတာ့ တရုတ္တို႔ရဲ႕အိပ္မက္ျဖစ္တဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံျပန္လည္ ဆန္းသစ္မႈႀကီး (Chinese dream of the great renewal of the Chinese nation) ကို အပတ္တကုတ္ေဖာ္ေဆာင္ေနပါတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ တရုတ္တို႔အေနနဲ႔ ခ်စ္ၾကည္မႈ၊ ရိုးသားမႈ၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္အက်ိဳးစီးပြား၊ အားလံုးပါ၀င္မႈတို႔ကို အေျခခံၿပီး အိမ္နီးခ်င္းသံခင္းတမန္ခင္း (neighborhood diplomacy) နဲ႔ အာရွပစိဖိတ္ေဒသ တည္ၿငိမ္ ႀကီးပြားေရး ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အႏွစ္ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ေတာ့ realist ေ၀ါဟာရေတြကိုေရွာင္ၿပီး neoliberal institutionalism ကိုအေျခခံၿပီးေရးထားတာေတြ႔ရတယ္။ national interest ေတြကိုဘဲ ဆက္လက္စြဲကိုင္ထားတဲ့အတြက္ constructivist approach လို႔ ေျပာလို႔မရပါ။ institution is most likely for regulating great power relations in the region သေဘာဘဲ။ layered-sphere of interest (if not influence) ခပ္ေရးေရး တင္ျပတာလည္း မွတ္ထားရမည့္ ကိစၥတစ္ခုေပါ့။